پایه ها یا ارکان تشبیه ۵ (۴)

نگاهی کوتاه به پایه ها یا ارکان تشبیه پایــه‌ها یا ارکــان تشبیــه اگر به یاد داشته باشید، پیش از این گفتیم که تشبیه چهار رُکن یا پایه دارد: ۱ ـ مُشَبَّه: آن بخشی است که به چیز دیگری مانند یا تشبیه می‌شود. ۲ ـ مُشَبَّهٌ بِه: آن بخشی است که مشبه را به آن مانند…

نگاهی دوباره به تشبیه ۳.۷ (۳)

نگاهی دوباره به آرایۀ تشبیه نگاهی دوباره به تشبیه نگاهی دوباره به تشبیه (بررسی کوتاه پایه های تشبیه) پیش از این گفتیم که «تشبیه» یکی از آرایه های پرکاربرد و زیبای بخش «بیان» است. «تشبیـــه» یعنی مانند کردن کسی یا چیزی (مشبه) به دیگری (مشبه به) در صفت یا ویژگی که در طرف دوم (مشبه…

تمرین درس های تشبیه ۴.۸ (۴)

تمرین درس های مربوط به تشبیه تمرین درس های تشبیه در این بخش می خواهیم با بررسی و توضیح چند نمونه شعر، تمرین درس های تشبیه را تکرار کنیم. ۱ـ دلم مانند دریا بیکران است. ـ چی مثل چیه از چه جهت؟ دلم مثل دریا است، از جهت بیکران و وسیع بودن. ـ مشبه: دلم…

تمرین آرایه های ادبی ۳.۴ (۹)

تمرین آرایه های ادبی در شعر تمرین آرایه های ادبی ــ در اشعار زیر آرایه های ادبی را بیابید. ۱ـ خروش سواران و اسپان ز دشت ||*|| ز بهرام و کیوان، همی بر گذشت (کل بیت اغراق دارد؛ سر و صدای جنگاوران به سیارات آسمان رسید) ۲ـ برفتند از آن جای، شیران نر ||*|| عقاب…

علم عروض و وزن شعر فارسی ۲.۶ (۷)

اگر بخواهیم نگاهی دقیق و عمیق به وزن شعر فارسی داشته باشیم، ناگزیر باید مروری کوتاه به تاریخچۀ این علم، یعنی علم عروض و وزن شعر فارسی بکنیم. در ادامه بخشی از مطالب ویکی پدیا در این مورد را مشاهده می‌فرمایید. علم عروض و وزن شعر فارسی علم عروض « عروض واژه‌ای عربی و به‌معنی…

بدیع لفظی و بدیع معنوی ۴.۲ (۴۸)

تفاوت آرایه های بدیع لفظی و بدیع معنوی علم «بدیع» از زیرشاخه‌های علم «بلاغت» است که به دو بخش « بدیع لفظی و بدیع معنوی » تقسیم می‌شود. آرایه‌های «بدیع» به بررسی واژه از نظر ظاهری و معنایی می‌پردازند. بدیع لفظی و بدیع معنوی «بَدیع»‌، در لغت‌ به‌ معنى‌ پدید آورنده‌ و نوآورنده‌ (در معنای…

اضافۀ تشبیهی و اضافۀ استعاری ۴ (۳۰)

روش تشخیص اضافۀ تشبیهی و اضافۀ استعاری در متون برای تشخیص اضافۀ تشبیهی و اضافۀ استعاری نخست باید با «ترکیب اضافی» یا همان «اضافه» آشنا شویم. سپس به بررسی این دو نوع «اضافه» خواهیم پرداخت. اضافۀ تشبیهی و اضافۀ استعاری «صفت» و «مُضـاف‌اِلیـه» اگر دو واژه با فاصلۀ یک کسره (ـِـ) پس از یکدیگر بیایند،…

تعیین قرن از روی سال ۱ (۱)

مشخص کردن قرن از روی سال تعیین قرن از روی سال برای مشخص کردن قرن از روی سال (البته بدون توجه به گاه‌شماری که سال در آن قرار گرفته است)، ابتدا باید ببینیم سالی که می‌خواهیم قرن آن را مشخص کنیم؛ چند رقمی است؟ سال مورد نظر می‌تواند «یک رقمی»، «دو رقمی»، «سه رقمی» یا…

سخت ترین آرایۀ ادبی ۳.۴ (۱۹)

به نظر شما، سخت‌ترین آرایۀ ادبی کدام است؟ سخت‌ترین آرایۀ ادبی سخت‌ترین درس آرایه‌های ادبی به نظر شما سخت‌ترین درس در بین آرایه‌های ادبی ـ از بیان و بدیع (لفظی و معنوی) ـ کدام آرایه است؟ وقتی چنین پرسشی را از دانش آموزان می‌پرسیم، غالبا دو آرایه را نام می‌برند که هر دو مربوط به…

تشبیه زیبای تفضیل ۳.۹ (۳۳)

آموزش تشبیه زیبای تفضیل         تشبیه زیبای تفضیل       تشبیه تفضیل: این تشبیه بسیار زیبا و قابل توجه است و امروز آن را به شما خواهیم آموخت.   «یکی دختری داشت خاقان چو ماه          کجا ماه دارد دو چشم سیاه؟»          «شاهنامۀ فردوسی»   معنای بیت: فردوسی در این بیت به…

تفاوت تشخیص با جان بخشی! ۳.۹ (۱۴۷)

آیا تشخیص با جان‌بخشی تفاوت دارد؟         تفاوت تشخیص با جان‌بخشی!       تفاوت «جان بخشی به اشیا» با «تشخیص یا شخصیت بخشی» دوستان عزیز! امروز می‌خواهم نکته‌ای را در بارۀ اشتباه بعضی‌ از دوستان، در شناخت «آرایۀ تشخیص»، برایتان توضیح بدهم. آن اشتباه یکی دانستن «جان بخشی به اشیای بیجان»…

آرایۀ لف و نشر ۳.۶ (۷)

آموزش آرایۀ زیبای لَفّ و نَشر         آرایۀ لف و نشر       * لَفّ و نَشر: آوردن دو یا چند واژه است، در بخشی از کلام که توضیح آن ها در بخش دیگر آمده است. رابطۀ بین لفّ و نشر می‌تواند؛ «مفعول و فاعل» ، «فاعل و فعل» ، «مشبّه…